Geografski položaj

Osnovni podaci

Država Srbija
Pokrajina centralna Srbija
Okrug Braničevski okrug
Stanovništvo 44.183
Aglomeracija 82.940
Koordinate 44°37′15″N 21°11′03″E
Vremenska zona UTC+1, leti UTC+2
Nadmorska visina 94 m

Položaj

Grad Požarevac, nalazi se u severoistočnom delu Srbije na osamdeset kilometara od Beograda, u sedištu plodnog Stiga, između tri reke: Dunava, Velike Morave i Mlave.

 

Površina

Opština Požarevac prostire se na površini od 491 km2, ima 25 seoskih i 2 gradska naselja (Požarevac i veliki energetski centar Kostolac). Grad je kako privredni i kulturni, tako i administrativni centar i sedište Braničevskog okruga, a teritorijalno se dodiruje sa gradom Smederevom (dužina granice 30km), Veliko Gradište (17km), Malo Crniće (17 km), Žabari (4 km) i sa opštinama Kovin i Bela Crkva na severu (13 km). Geografski položaj, lokacija i prirodni faktori, doprineli su da teritorija grada Požarevca bude uvek atraktivna za naseljavanje stanovništva (druga prestonica za vreme vladavine kneza Miloša).

 

Saobraćajnice

Zahvaljujući geografsko-strateškom položaju i konfiguraciji terena, preko teritorije grada razvijala se saobraćajna mreža, tako da su danas na području grada Požarevca, osim vazdušnog, zastupljeni svi vidovi saobraćaja. Drumski saobraćaj odvija se:

Državni putevi 1.A reda
– 33 veza sa državnim putem A1(E-75) -Požarevac-Kučevo-Majdanpek-Negotin – državna granica sa Bugarskom (granični prelaz Mokranje)
– 34 Požarevac-Veliko Gradište-Golubac-Donji Milanovac-Porečki most – veza sa državnim putem 35

Državni putevi 2.A reda
– 147 Lipovačka šuma-Barajevo-Dučina-Mladenovac-Smederevska Palanka-Velika Plana-Žabari-Petrovac na Mlavi-Kučevo
– 159 Požarevac-Kostolac
– 160 Požarevac-Žabari-Svilajnac-Despotovac-Dvorište-Resavica-Senje-Ćuprija
– 161 Bratinac-Salakovac-Malo Crniće-Petrovac na Mlavi-Žagubica-Brestovac
– 162 Veliko Gradište-Makce-Boževac-Ranovac-Petrovac na Mlavi-Tanovac Dubnica-Svilajnac
– 163 Golubac-Zelenik-Lješnica

Državni putevi 2.B reda

– 371 Požarevac (veza sa državnim putem 34)-Dubravica
– 372 Ram-Kličevac-Bratinac
– 373 Ram-Topolovnik
– 374 Braničevo-Miljević-Zelenik
– 375 Beranje-Srednjevo-Miljević
– 376 Maleševo-Rakova Bara-Turija
– 377 Požarevac (veza sa državnim putem 33)-Osipaonica
– 378 Požarevac (veza sa državnim putem 33)-Veliko Selo-Orljevo-Veliki Popovac – veza sa državnim putem 147
Ukupna dužina puteva na teritoriji grada Požarevca iznosi 183 km, od čega se 165 km svrstava u kategoriju sa savremenim kolovozom. Iako je povezanost naselja u gradu Požarevcu zadovoljavajuća, još uvek je nedovoljno izgrađena lokalna mreža puteva, kao i mreža sa savremenim kolovozom.

 

Železnica

Grad Požarevac se nalazi na veoma značajnoj pruzi Beograd-Bor-Zaječar, koja povezuje Timočku krajinu i celu istočnu Srbiju sa mrežom železničkih pruga Republike Srbije. Od ostalih železničkih pravaca treba pomenuti vezu sa prugom Velika Plana – Smederevo i Požarevac – Kostolac (zahvaljujući kome je kostolački basen povezan sa ostatalim mrežama železničkih pruga u zemlji). Poseban saobraćajni, privredni i ekonomski značaj za grad Požarevac ima reka Dunav koja dužinom od 13 km, predstavlja prirodnu granicu prema Vojvodini, odnosno južnom Banatu.

 

Vazdušni saobraćaj

Vazdušni saobraćaj nije razvijen na teritoriji grada Požarevca, a najbliži aerodrom je „Nikola Tesla“ u Beogradu na 80 km od grada.

 

Reke

Nalazeći se na ušću Velike Morave u Dunav, kao i na ušću Mlave u Dunav, grad Požarevac spada u red malog broja gradova i opština sa izuzetno povoljnim uslovima za korišćenje vodenih tokova za još veće saobraćajno povezivanje sa drugim delovima Srbije. Međutim, pored oslanjanja na ovako značajan plovni put, rečni saobraćaj nije razvijen u onoj meri u kojoj to uslovi dozvoljavaju.

 

Klima

Karakteristike klime ovog područja, jednim delom, veoma su slične klimi banatske ravnice-umereno kontinentalnoj. Najčešće duvaju košava i hladni severac. Padavine su uglavnom slične republičkom proseku oko 600-650 mm/m². Hladnih dana u godini ima u proseku oko 89, a prosečna temperatura je oko 13ºC.

 

Reljef i zemljište

Područije grada je uglavnom ravničarskog karaktera. Teritoriju grada čine tri geomorfološke celine: dve ravnice Stig i Pomoravlje koje razdvaja uzvišenje po imenu Sopotska ili Moravska greda (ogranak Karpata), koji se pruža pravcem sever jug od Svilajnca na jugu pa sve do Dunava kod Drmna na severu, sa najvišom tačkom na teritoriji grada od 202 m.n.m (brdo i spomen park Čačalica). Zbog takvog reljefa veoma je razvijena poljoprivreda. Grad Požarevac, u užem i širem delu, nalazi se na nadmorskoj visini od oko 80m. Pomenute ravnice i uzvišenje Sopotska greda nude odlične uslove za razvoj poljoprivrede i ponegde za uzgoj šuma. Najviše se gaje pšenica, kukuruz, suncokret, šećerna repa, povrće i voće i slične kulture. Kod Kostolca, prema selu Ćirikovac, površinskim otkopavanjem brda dolazi se do uglja. Reljef omogućava skoro sve vrste komunikacija, od putne, železničke i plovne mreže.

 

Mineralna bogatstva

Grad Požarevac je prilično bogat mineralima. Kostolački basen veoma je bogat ugljem, koji se eksploatiše za široku potrošnju, a najviše se koristi za proizvodnju el. energije. Po svojoj snazi, a i u proizvodnji, elektrane Kostolac ne zaostaju za HE Đerdap jer, kad je sve u pogonu proizvedu el. energiju kao i Đerdap. Ispod plodne zemlje Stiga nalaze se znatne količine nafte, koja se eksploatiše sa više bušotina. Bogatstvo reka – Dunava , Mlave i Morave je u veoma kvalitetnom šljunku i pesku, koji služe kao građevinski materijal. Naročito je cenjen moravski pesak, kao i onaj iz Dunava. Zahvaljujući tome, industrija građevinskog materijala je razvijena i čitava paleta proizvoda (pored cigle i crepa) pokriva tržište opštine i okruga, i šire.

 

Vode

Grad Požarevac je jedan od prostora u zemlji bogatijih vodom. Kroz opštinu dobrim delom protiče reka Mlava, a obodom granice opštine reke Velika Morava i Dunav, što stvara dobre uslove za navodnjavanje poljoprivrednih površina a problem pijaće vode je lakše rešiv u odnosu na mnoge opštine, naravno, uz korišćenje bunara i drugih sistema.

 

Biljni i životinjski svet

Područje Grada, s obzirom na konfiguraciju terena, ima veoma malo krupne divljači, ali zato obiluje sitnom divljači, kao što su: zec, fazan, jarebica, divlja patka, guska, lisica i dr. Od šumskog bilja najviše su zastupljene topola, hrast, bagrem i vrba. Sve tri reke veoma su bogate raznovrsnom ribom: šaran, smuđ, som, mrena, tolstolobik i dr. pa je razvijen sportski ribolov.